Allora & Guillermo in S.M.A.K. te Gent

Jennifer Allora (°1974, USA) en Guillermo Calzadilla (°1971, Cuba) werken sinds 1995 samen. In hun werk verbinden ze elementen uit verschillende culturen en concepten. Vanuit hun achtergrond, zowel wetenschappelijk als artistiek, zoomen ze in op gangbare urbane, economische, politieke, esthetische en historische systemen. Hun interventies laten toe dat de kijker verbanden legt tussen elementen die op zich niets met elkaar te maken lijken te hebben en tot de verbeelding spreken. De werken van Allora & Calzadilla bevatten zowel spelelementen als een kritische dimensie. Ze formuleren vaak meervoudige voorstellen in de tentoonstellingsruimte, en maken zowel gebruik van sculptuur, fotografie, performance en film.

Tijdens de zomer en het najaar 2008 zal het S.M.A.K. grotendeels in het teken van de collectie staan. Op deze presentatie is ook het werk "Amphibious (Login-Logout)" uit 2005 te zien van Allora & Calzadilla. Dit werd opgenomen in de Pearl rivierdelta in China en volgt een groep schildpadden die op een houten stam gezet zijn en door de stroming meedrijven. De schildpadden drijven langzaam langs het snelle netwerk van zee en land, van import en export activiteiten. De traagheid contrasteert met de krachtige onderstroom van kapitaal en arbeid in het verstedelijkte gebied van de zeehaven, een plek in China die toegang zoekt tot de geglobaliseerde economie. De film is een soort documentaire waarbij de kijker alle commentaar onthouden wordt. Het beeld alterneert tussen het inzoomen op de schildpadden die vanuit de prehistorie lijken aangespoeld te zijn en de moderne, industriële zeehaven. Met de confrontatie tussen natuur en industrie, tussen verleden en heden, kaarten Allora en Calzadilla ecologische onderwerpen aan zonder enige vorm van oplossing te suggereren. Het werk is erg specifiek en komt voort uit en welbepaalde lokale, complexe situatie, maar deelt in die hoedanigheid net iets mee over een bredere problematiek, over economie, sociale netwerken en het zichtbaar maken van macht smak.be.

Het werk van Jennifer Allora & Guillermo Calzadilla was al te zien in tal van internationale tentoonstellingen waaronder in de Biënnale van Venetië in 2004, de Biënnale van Lyon (2005), de Whitney Biënnale (2006), SMAK in Gent (2006) en onlangs in 2008 in het Stedelijk Museum Amsterdam stedelijk.nl.pdf. Museum Het Domein in Sittard heeft het bovenstaande werk in 2006 aangekocht!

Carsten Nicolai in S.M.A.K. te Gent

Carsten Nicolai, portrait (anti reflex version), 2004 (SMAK)

Op de tentoonstelling 'On the Sensations of Sound' van klankobjecten en geluidsinstallaties van hedendaagse kunstenaars in het Stedelijk Museum De Lakenhal te Leiden was de Duitse geluidskunstenaar Alva Noto, beter bekend onder Carsten Nicolai alvanoto.com afgelopen voorjaar al te horen samen met Suchan Kinoshita (NL/J), James Beckett (UK, Zim), John van Oostru m, Jochem van Tol en Der Wexel (NL).

Tijdens de zomer en het najaar 2008 zal het S.M.A.K. (SMAK) in Gent grotendeels in het teken van de collectie staan. Het is de bedoeling van deze collectiepresentatie om de nieuwe aankopen en schenkingen op een genereuze manier tentoon te stellen en ze samen met bestaande werken uit de collectie in hun historische, thematische of inhoudelijke context te plaatsen. Dit zal op een open en heldere manier gebeuren, zodat de bezoeker op een spontane manier inzicht krijgt in het wat, hoe en waarom van deze nieuwe aankopen. Een van de werken is van Nicolai. Het is het monumentale 'schilderij' "Portrait (Anti Reflex Version)" uit 2004. Hierin gebruikt Carsten Nicolai de magnetische band om het onzichtbare geluidssignaal dat door die band wordt gedragen, te tonen. De verticale banden zijn zo dicht tegen elkaar aangebracht dat het lijkt alsof het over een welbepaalde structuur gaat. Nicolai toonde in de tentoonstelling ‘Audio Visual Spaces’ in 2005 al een selectie werken waar hij op een uitermate precieze wijze op zoek gaat naar manieren om geluid zichtbaar te maken smak.

Werkelijk schitterende voorbeelden van geluidskunst van Nicolai zijn te horen op: raster-noton.net. "raster-noton. archiv für ton und nichtton" is meant to be a platform — a network covering the overlapping border areas of pop, art and science. emerged from the fusion of the two labels rastermusic and noton (in 1999) they realize music projects, publications and installation works. common idea behind all releases is an experimental approach — an amalgamation of sound, art and design.

Amar Kanwar in twee Stedelijk Musea's

'The Lightning Testimonies' van de Indiase kunstenaar Amar Kanwar (1964) was vorig jaar een hit op de Documenta 12 in het Kassel. Tot verrassing van Kanwar. "Omdat er daar heel veel kunst te zien was, verwachtte ik dat iedereen heel kort in de ruimte zou blijven. Maar veel mensen bleven langere tijd." In de ruimte van het Stedelijk Museum in Den Bosch (SM's) worden van 15 september - 15 november 2008 deze videobeelden getoond op acht schermen. Soms simultaan, maar meestal vertonen alle schermen een ander beeld. Het gaat over de ervaringen van vrouwen met seksueel geweld. In de nasleep van de opdeling van het land in een Pakistaans en Indiaas deel werden in 1947 door het leger 75.000 vrouwen ontvoerd, mishandeld en verkracht. Kanwar verzamelde verhalen van de vrouwen en zette ze om in een indrukwekkende video-installatie (bron: brabantsdagblad.nl.

Still from: The Torn First Pages - Part One, 'Somewhere in May', Amar Kanwar 2005

In het Stedelijk Museum Amsterdam is parallel aan de expositie in Den Bosch een deel van een nieuw werk van Kanwar te zien. 'The Torn First Pages', dat volgende maand in het Haus der Kunst in München voor het eerst in zijn geheel te zien zal zijn, handelt over het militaire regime in Birma. De titel komt van een boekhandelaar in de Birmese stad Mandalay. De boekverkoper scheurde uit al de boeken die hij verkocht de eerste pagina. Op die pagina staan in Birma slogans van het militaire regime. In 1994 werd de handelaar opgepakt en tot drie jaar gevangenisstraf veroordeeld. "Het is een simpele, maar moedige daad. De man was niet politiek geïnteresseerd. Hij verzette zich op zijn eigen, unieke manier tegen de onderdrukking." (bron: stedelijk.nl)

De poëtische documentaire films en videowerken van Amar Kanwar onderzoeken de politieke, sociale, economische en ecologische omstandigheden van het Indiase subcontinent. Veel van Kanwars werk traceert de erfenis van dekolonisering en opdeling, waarbij het scheiden van families, sektarisch geweld en grensconflicten herhaaldelijk terugkerende motieven zijn. Via beelden, rituele objecten, literatuur, poëzie en liedjes creëert Kanwar lyrische, meditatieve filmessays. Hierin worden niet zozeer traumatische of politieke situaties weergegeven; eerder proberen ze hieruit een uitweg te vinden.


Interview met Amar Kanwar (Stedelijk Museum Amsterdam)

Francis Alÿs: uit de collectie van het Bonnefantenmuseum

Videostill uit Guards (2004) van Francis Alÿs

Dit jaar heeft het Bonnefantenmuseum Maastricht twee belangrijke video's aangekocht van de Belgische kunstenaar Francis Alÿs (the vincentaward.eu). In "Guards" (2004) krijgt een typisch toeristisch fenomeen uit Londen, de paleiswacht, een subversieve draai. Wat begint met één gardesoldaat die door de lege straten stapt, eindigt in een vervreemdend mooie choreografie van ritueel machtsvertoon, begeleid door de hypnotiserende cadans van stampende laarzen. Guards is één van de films uit de serie Seven Walks die ontstond in opdracht van het Londense kunstcentrum Artangel. Alÿs gebruikte bewust de posities van de stadscamera’s om te filmen: “Klaarblijkelijk wordt de gemiddelde Londenaar ongeveer 300 keer per dag gefilmd” aldus Alÿs, “alleen al dat feit zegt iets over de relatie die mensen in Londen met de publieke ruimte hebben.” De video "Shoeshine" (2004) en de schetsen en tinnen soldaatjes die in de belendende ruimte worden getoond, completeren het werk van Alÿs in de verzameling van het museum. Shoeshine, ditmaal getoond op een eenvoudige monitor, documenteert de voorbereidingen van één van de gardesoldaten voordat hij ten tonele gaat verschijnen.

Zoals Bruce Nauman begin jaren zestig zijn atelier begon te verkennen, omdat hij geen idee had wat hij als beginnend kunstenaar wilde doen, en video’s maakte van zijn silly walks, zo begon Alÿs begin jaren negentig door de stad te wandelen. Aanvankelijk om er, zonder aan kunst te denken, indrukken op te snuiven: "Kleine incidentjes, geuren, beelden, geluiden" (uit: volkskrant).

Fragmenten kunt u bekijken op AVRO Nieuw in Nederland en op YouTube met meerdere video's uit Londen:

Nathalie Bruys

Geluidskunsten De Paviljoens Almere februari 2008

Geluidskunstenares Nathalie Bruys (1975) wittenplaats.nl won in 2006 de eerste Volkskrant Beeldende Kunst Prijs Volkskrant 2006. De talentvolle beeldend kunstenaar exploreert een relatief nieuw terrein in de kunst: de geluidskunst. “Ik houd van kabels, knopjes, elektriciteit, natuurkundige tekeningen, formules, spaceships en de radio ether. Ik denk dat dat komt omdat ik een schipperskind ben”, zegt zij in een interview. Bruys heeft haar jeugd doorgebracht op een schip, waar de motor dag en nacht klonk. Slapen op dat geluid veroorzaakte een behaaglijk gevoel, verklaart ze achteraf haar gevoeligheid voor geluid. Maar geluid biedt niet alleen comfort. Het kan ook krachtige emoties oproepen, confronteren en wakkerschudden.

Beeldend kunstenaar en dichter Annemieke Gerrist sprak met Nathalie Bruys over haar geluidsinstallaties: VPRO de Avonden.

Bruys is geluidskunstenaar en co-curator van de tentoonstelling "Sonic Voices, Rocking Hard" van 30-08-2008 t/m 02-11-2008 in Het Nederlands Instituut voor Mediakunst te Amsterdam (recensie Volkskrant). Haar werkwijze vormt het hart van de tentoonstelling. Bruys is geïnteresseerd in een multidisciplinaire kunstpraktijk. Naast de fascinatie voor geluid en muziek delen de kunstenaars die Bruys voor deze tentoonstelling bijeen bracht deze wijdvertakte belangstelling. "Sonic Voices, Rocking Hard" toont een persoonlijke keuze van Bruys uit zeer diverse benaderingen en kunstvormen waarin gebruik wordt gemaakt van geluid en muziek. De werken zijn gemaakt door jonge kunstenaars met uiteenlopende achtergronden. Wat ze gemeen hebben is een grote voorliefde voor muziek, geluid en kunst binnen hun veelzijdige artistieke universum. Nathalie Bruys haalt haar inspiratie uit bovenstaande vormen van geluidskunst en muziek en toont ook haar persoonlijke multi-disciplinaire praktijk in deze tentoonstelling. Ze presenteert naast een nieuwe installatie, tekeningen en een cd, het webproject "Soundmuseum" dat zij met Katja van Stiphout initieerde.

Net.kunst de kunst van onze tijd

www.thankyouandywarhol.com, 2007 by Miltos Manetas.

Tot nu toe heb ik mij nog nooit in net.kunst (digitale kunst via internet) verdiept. Toevallig kom ik in het Stedelijk Museum Bulletin 2003/4 StedelijkMuseumPDF hierover een artikel tegen van Chiara Alinovi. De HTML-programmeertaal lag aan de basis van veel vroege net.kunst, die zich dientengevolge vooral richtte op de mogelijkheden van de hypertekst. Specifiek voor de hypertekst-stroming is het experimenteren met taal. Dit geldt bijvoorbeeld voor veel werken die gecreëerd werden voor de tentoonstelling "Under Capricorn - The World Over (Stedelijk - archief) in het Stedelijk Museum (1996). Zo combineerde en arrangeerde Laurie Anderson Kunstbus) in "Here" de meest voorkomende woorden in het Engels in de vorm van plattegronden. In deze site experimenteert zij met de 250 meest gebruikte Engelstalige woorden. De openingspagina vertoont een wereldkaart die langzaam van links naar rechts voorbijschuift. Op de wereldkaart kunnen oplichtende punten aangeklikt worden met als gevolg dat er woorden te voorschijn komen. De woorden vormen associaties die naar keuze op rijm zijn of acroniemen vormen (Here: Stedelijk.nl).

Schitterende voorbeelden van net.kunst is te zien op: neen.org. Twee kunstenaars, Miltos Manetas en Rafael Rozendaal, die ook vertegenwoordigd waren op "Under Capricorn" zijn hierop te zien.

Een van de mijn favoriete Nederlandse kunstenaars, die ook op de tentoonstelling was vertegenwoordigd, is Peter Struycken (Klankschap) in samenwerking met F. van Manen (geluid en internetprogrammering) van Stichting Klankschap (Klankschap). F. van Manen ontwikkelde overigens de "proprietary software" voor de lichtsculptuur "De Vlam" van Peter Struycken voor de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag die onlangs werd geopend op 28 juli 2008. Het werd een vlam, waarbij lichtbronnen individueel aan te sturen zijn door de computer. Geen gemakkelijk opgave want voor de veranderingen en verplaatsingen van de lichtelementen is een speciaal stuurprogramma ontworpen door de gebroeders van manen. De verwachting is dat "De Vlam" tenminste twintig jaar kan branden (Klankschap).

En zo kom je op internet van het Stedelijk Museum Amsterdam uiteindelijk aan de Prinssegracht 4 in Den Haag terecht.